Erken Yaşta Ortodontik Tedavi

Birçok çocuk erken yaşlarda ortodontik tedavi için aday olabilir. Amerikan Ortodonti Derneği tarafından yapılan açıklamaya göre çocukların ortodontik tedavi görebilmesi için 7 yaşını doldurmuş olması gerekir. Erken yaşta ortodontik tedavi de bu noktada oldukça önemlidir. Diş ve çene ile doğrudan ilişkili olan bu durum ağız kapanış bozukluklarına sebebiyet verebilir. Faz 1 adı verilen erken yaşta ortodontik tedavinin uygulanması finansal olarak da büyük yüklerin altına girilmesine engel olur.

Tespit edilen sorunların erken tedavi edilmemesi durumunda ilerleyen süreç çok daha maliyetli ve kompleks bir tedavi sürecine girilmesine neden olacaktır. Erken yaşta ortodontik tedavi çocuklarda çenenin doğru bir şekilde oturmasını ve büyümesini sağlar. Bu sayede çenede oluşacak; derin kapanış, açık kapanış, çapraz kapanış gibi kapanış bozuklukları önlenebilir. Ortodontik sorunların ertelenmesi uzun vadede farklı semptomların görülmesine de sebep olacaktır.

Erken Yaşta Ortodontik Tedavi Nedir?

Erken yaşta ortodontik tedavi, çocuklarda oluşan çene kapanış sorunlarını önlemeye yarar. Bu tedavi; yüz maskesi, fonksiyonel ortodontik tedavi ve üst çene genişletmesi şeklinde üçe ayrılır. Erken yaşta ortodontik tedavinin gerekip gerekmediğini anlamanın da bazı yolları vardır. Bir çocukta; süt dişlerin erken düşmesi, şiddetli horlama, konuşma bozukluğu ve çene kayması gibi sorunların varlığı ortodontik tedaviyi gerektirebilir. Bunun yanı sıra en sık görülen durumlardan biri de çocuğun 5 yaşını geçmiş olmasına rağmen parmak emmeye devam etmesidir.

Erken yaşta ortodontik tedavi, çocukların kemikleri henüz yumuşakken yapılmalıdır. Çocukların kemikleri ergenliğe girmeleriyle birlikte sertleşmeye başlar. Bu nedenle çene sorunları yaşayan çocuklar, ergenlik öncesinde tedavi alarak süreci daha hızlı tamamlayabilir. Yumuşak kemiklerin düzeltilmesi ve gelişiminin yönlendirilebilmesi yetişkinlere göre daha pratiktir.

Erken Yaşta Ortodontik Tedavi Nasıl Uygulanır?

Erken yaşta ortodontik tedavisi; yüz maskesi, üst çene genişletmesi ve fonksiyonel ortodontik tedavi olarak üç farklı şekilde uygulanabilir. Üst çenenin alt çeneye oranla daha geride olduğu durumlarda yüz maskesi uygulanarak tedaviye başlanabilir. Maske ile alın bölgesinden ve alt çeneden destek alınarak üst çene öne çekilmektedir. Böylece hem estetik görünüm açısından iyileştirmeler yapılmış olur hem de kapanış bozuklukları önlenir. 

Bazı durumlarda da üst çene önde, alt çene geride olur. Bunun için uygulanan yöntem ise fonksiyonel ortodontik tedavi olarak adlandırılır. Alt çenenin geride kaldığı durumlarda ortaya çıkan görüntü genel itibariyle ön dişlerin dışarı çıkmasıyla sonuçlanır. Bu da hem sağlık açısından hem de görüntü açısından olumsuz sonuçlar doğurur. Dişlere yapıştırılan fonksiyonel apareyler ile kontrol altına alınarak tedaviye başlanır. 

Erken Yaşta Ortodontik Tedavi Riskleri Nelerdir?

Erken yaşta ortodontik tedavi tıpkı diğer tıbbi uygulamalar gibi potansiyel risk ve yan etkiler barındırabilir. Ağız ve diş bakımına yeterli dikkatin ve özenin gösterilmemesi sonucunda ortaya çıkan bu riskler, yaşam standartlarını düşürebilir. Ortodonti tedavisi temel olarak işlevsel ve estetik sorunların ortadan kaldırılmasını hedefler. Bu tedavi türünde yaygın olarak ortaya çıkan risk faktörleri ise lateks ya da metal alerjisi olarak görülebilir.

Tedavi öncesi ve sonrasında uzman hekim önerilerini dikkate alarak erken yaşta ortodontik tedavi risklerini sıfıra indirmek mümkün. Ortodonti tedavisinde riskler; ağız dokularının yaralanması, kök erimesi, çene eklem problemi ve tedavi sürecinin uzaması gibi farklı şekillerde görülebilmektedir.

Erken Yaşta Ortodontik Tedavi İyileşme Süresi Nedir?

Ortodontik tedavi, genellikle 20 ile 24 aylık bir periyotta tam iyileşme sürecini tamamlamaktadır. Fakat erken yaşta ortodontik tedavi, bu sürecin en az yarı yarıya indirilebilmesini sağlar. Bu nedenle çocuklarda ortodontik tedavi uygulamaları çok sık tercih edilir. Fakat 6 aydan daha kısa süren bir tam iyileşme süresine henüz ulaşabilmek mümkün değildir. Erken yaşta ortodontik tedavinin iyileşme süresi çocuklarda kabaca 6 ila 10 ay aralığındadır. 

Bu sürenin artması ya da azalması ise tamamen kişiye bağlı değişiklik gösterir. Hekim tarafından belirlenen kurallar çerçevesinde bir sürecin benimsenmesi, tedavi süresini kısaltıcı etkenlerden biridir. Fakat ortodontik tedavi sonrası belirli bir süreliğine de olsa hekim tarafından yasaklanan durumlar tedavi süresini de uzatacaktır. Bu nedenle erken yaşta ortodontik tedavi iyileşme süresini olabildiğince kısa tutabilmek ve iyileşmeyi hızlandırabilmek için uzman hekim önerilerini dikkate almak gerekir.

Kaynakça:

Kluemper, G. T., BEEMAN, C. S., & Hicks, E. P. (2000). Early orthodontic treatment: what are the imperatives?. The Journal of the American Dental Association, 131(5), 613-620.